Dnia 24 marca 2022 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Przepisy w zaproponowanym brzmieniu wprowadzają liczne zmiany w sposobie rozliczeń podatkowych szerokiego grona podatników.
Jak to zostało przedstawione na konferencji prasowej z udziałem premiera Rzeczpospolitej Polskiej, nowelizacja ma być odpowiedzią na negatywny wpływ, jaki na polską gospodarkę wywierają ostatnie wydarzenia międzynarodowe, tj. w szczególności wojna na Ukrainie oraz pandemia COVID-19. Zmiana przepisów ma być również wyjściem naprzeciw głosom i opiniom ekspertów, którzy od dłuższego czasu sygnalizują konieczność dokonania korekt w zakresie przepisów, które weszły w życie wraz z uchwaleniem tzw. Polskiego Ładu (tj. w znaczącej części od 1 stycznia 2022 r.). Zgodnie z zapowiedziami rządu, wszystkie proponowane zmiany będą albo korzystne, albo neutralne dla podatników.
W niniejszym artykule prezentujemy Państwu główne założenia wynikające z opublikowanego projektu ustawy.
Wprowadzenie nowej skali podatkowej – zmiana art. 27 ustawy PIT
Projekt przewiduje obniżenie pierwszej stawki podatkowej z 17% do 12%. Nowa stawka podatkowa dotyczyć będzie każdego podatnika (uzyskującego dochody opodatkowane skalą podatkową), bez względu na źródło osiąganych przychodów, wysokość przysługujących kosztów uzyskania przychodu, fakt zatrudnienia u kilku pracodawców, czy też równoczesnego pobierania emerytury. Z niższej stawki podatku skorzystają również przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą.
Powyższe rozwiązanie ma rekompensować uchylaną tzw. ulgę dla klasy średniej (o tym w szczegółach poniżej). Dodatkowo, projekt ustawy przewiduje, że w przypadku podatników, dla których uchylenie tzw. ulgi dla klasy średniej mogłoby nie być korzystnym rozwiązaniem, przewidziano uprawnienie do pomniejszenia zobowiązania podatkowego o wysokość ubytku spowodowanego zmianą systemu.
Wprowadzenie limitowanego odliczenia z tytułu zapłaconej przez podatnika składki na ubezpieczenie zdrowotne
Dla przedsiębiorców rozliczających się według 19% stawki podatku (tzw. podatek liniowy), w projekcie ustawy proponuje się wprowadzenie odliczenia od podstawy obliczenia podatku (dochodu) lub zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej – zapłaconej przez podatnika składki na ubezpieczenie zdrowotne (związanej z działalnością opodatkowaną w tej formie).
Wysokość rocznego odliczenia składek będzie limitowana. Limit będzie stanowił kwotę stanowiącą 4,9% (stawka składki na ubezpieczenie zdrowotne płaconych przez podatników opodatkowanych podatkiem liniowym) z 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej (w 2022 r. 177 660 zł).
W roku 2022 r. kwota ta stanowi 8 705 zł (4,9% * 177 660 zł), ale w przepisie zaproponowane zostało zaokrąglanie kwoty przysługującego odliczenia do pełnych stu złotych, czyli kwota ta wyniesie 8 700 zł.
Oprócz podatników prowadzących działalność gospodarczą opodatkowaną tzw. podatkiem liniowym, prawo do odliczenia części zapłaconych składek zdrowotnych przysługiwać będzie podatnikom, którzy opodatkowują przychody z działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. 50% zapłaconych składek zdrowotnych będzie mogło być odliczane od przychodu w przypadku podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Ponadto w projekcie ustawy przewiduje się również możliwość odliczenia 19% zapłaconej składki zdrowotnej od karty podatkowej.
Likwidacja tzw. ulgi dla klasy średniej – uchylenie ust. 2aa i ust. 4a-4c w art. 26 ustawy PIT
W projekcie ustawy proponuje się likwidację tego odliczenia.
Projektowana ustawa zawiera także przepisy, określające sytuację podatników, którzy stracą na likwidacji tej ulgi (mimo obniżenia stawki). Zgodnie z projektem otrzymają oni zwrot różnicy, czyli kwotę zmniejszającą zobowiązanie, aby nowe rozwiązanie nie spowodowało pogorszenia ich prawnopodatkowej sytuacji.
Likwidacja ulgi na zabytki – uchylenie art. 26hb ustawy PIT
W projekcie przepisów proponuje się uchylenie tej regulacji. Projektowana ustawa zachowuje prawa nabyte do odliczenia wydatków określonych w art. 26hb ustawy PIT do wydatków poniesionych do dnia 30 czerwca 2022 r.
Zmiana zasad stosowania przez płatników kwoty wolnej od podatku (tj. 1/12 kwoty zmniejszającej podatek) – wprowadzony art. 31b do ustawy PIT
W projekcie ustawy zaproponowano zasadnicze zmiany w zakresie uwzględniania przez płatników 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (poprzez dodany art. 31b do ustawy PIT). Podatnik będzie mógł decydować o zastosowaniu kwoty wolnej przez płatnika.
Po pierwsze, zamiast jednego płatnika będzie mógł wskazać do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek.
Zasadą będzie, że w przypadku uzyskiwania w danym miesiącu przychodów od więcej niż jednego płatnika, podatnik będzie mógł złożyć oświadczenie o stosowanie pomniejszenia, jeżeli:
- łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników w tym miesiącu nie przekracza kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz
- w roku podatkowym podatnik za pośrednictwem płatnika nie skorzystał w pełnej wysokości z pomniejszenia kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, w tym również gdy złożył wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym, o którym mowa w dodawanym art. 31c.
W projekcie ustawy zaproponowano, aby podatnik, mając na uwadze wybór najlepszego dla siebie rozwiązania, mógł „podzielić” 1/12 kwoty zmniejszającej podatek maksymalnie na trzy kwoty i upoważnić w związku z tym do jej stosowania maksymalnie trzech płatników. Podatnik będzie mógł wskazać w składanym płatnikowi oświadczeniu, że ten płatnik jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą:
- 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (po zmianie o 300 zł),
- 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (po zmianie o 150 zł),
- 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (po zmianie o 100 zł).
Drugą istotną zmianą jest to, że to na płatniku, który nawiązuje nowy stosunek zatrudnienia (np. stosunek pracy, czy zlecenia, umowę o zarządzenia przedsiębiorstwem, kontrakt menedżerski), będzie spoczywał obowiązek zainicjowania złożenia przez zatrudnianego podatnika wniosku (oświadczenia) o zasadach stosowania przez płatnika 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz odliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne przy obliczaniu zaliczki na podatek. Dotychczas taki obowiązek nie był sformułowany w ustawie PIT.
Kolejną zasadniczą zmianą w zakresie uwzględniania przez płatników 1/12 kwoty zmniejszającej podatek jest umożliwienie jej stosowania wszystkim płatnikom, po tym jak otrzymają oni w tej sprawie wniosek (oświadczenie) od podatnika.
Zatem kwotę tę będą mogli stosować również zleceniodawcy i pozostali płatnicy wypłacający świadczenia z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy PIT oraz płatnicy pobierający zaliczki od dochodów z praw majątkowych. Do stosowania omawianego zmniejszenia będą bowiem upoważnieni wszyscy płatnicy, o których mowa w art. 41 ust. 1 ustawy PIT, oraz dodatkowo płatnicy, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT.
Pracodawcy zostaną zatem zobowiązani do zapytania, czy pracownicy chcą skorzystać z nowych rozwiązań dotyczących stosowania 1/12 kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek.
Brak reakcji pracownika (do 30 czerwca 2022 r.) oznaczać będzie jego decyzję o pozostaniu na dotychczasowych zasadach. Natomiast nowe oświadczenie pracownika w sprawie stosowania 1/12 kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek będzie miało zastosowanie od dnia 1 lipca 2022 r.
Ponadto do 30 czerwca każdy inny podatnik uzyskujący przychody za pośrednictwem płatnika będzie mógł złożyć wniosek swojemu płatnikowi w sprawie stosowania 1/12 kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek. Oświadczenie będzie miało zastosowanie od dnia 1 lipca 2022 r. (art. 14 projektowanej ustawy).
Zwolnienie płatnika z obowiązku poboru zaliczki na podatek – art. 31c ustawy PIT
Projektowana ustawa zawiera regulacje, na mocy których podatnik będzie mógł upoważnić swojego płatnika, poprzez sporządzony na piśmie wniosek, do niepobierania w danym roku podatkowym zaliczek, o których mowa w art. 31, art. 33–35 i art. 41 ust. 1 ustawy PIT. Podatnik będzie mógł złożyć taki wniosek, jeżeli będzie przewidywał, że uzyskane przez niego dochody podlegające opodatkowaniu na skali podatkowej nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30 000 zł (czyli kwoty wolnej od podatku).
Przywrócenie preferencji dla osób samotnie wychowujących dzieci – art. 6 ust. 4c-4g ustawy PIT
Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu do projektu ustawy, zastąpienie preferencyjnego opodatkowania dochodów ulgą 1500 zł zostało odebrane przez samotnych rodziców jako niekorzystne i podatkowo dyskryminujące dla ich niepełnych rodzin.
Od wejścia w życie ustawy z 29 października 2021 r. (Polski Ład) zgłaszano postulaty dotyczące przywrócenia możliwości korzystania z tego sposobu opodatkowania. Po wejściu w życie projektowanej ustawy, podatnicy będą mogli składać płatnikom oświadczenia o zamiarze korzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów.
Zmiana kryterium dochodu pełnoletniego dziecka, uczącego się dziecka warunkującego możliwość preferencyjnego opodatkowania dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, skorzystania ze zwolnienia w ramach PIT-0 dla rodzin 4+, czy z podatkowej ulgi na dzieci
W obecnym stanie prawnym ustawa PIT przewiduje preferencje podatkowe dla rodzin wychowujących dzieci, jak możliwość skorzystania z PIT-0 dla rodzin 4+ i ulgę na dzieci.
Projektowana ustawa proponuje zmianę kwoty kryterium dochodowego pełnoletniego uczącego się dziecka. W projekcie zaproponowano, aby kwota ta wynosiła dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U z 2022 r. poz. 240), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Od marca 2022 r. kwota renty socjalnej wynosi 1 338,44 zł, zatem jej dwunastokrotność to kwota 16 061,28 zł. Zasada ta będzie miała również zastosowanie w przypadku przywracanej preferencji dla osób samotnie wychowujących dzieci.
Uchylenie mechanizmu przedłużenia poboru i wpłaty zaliczek na podatek dochodowy w trakcie 2022 r. – uchylenie art. 53a ustawy PIT
Projekt ustawy zakłada uchylenie od 1 lipca 2022 r. obowiązku nałożonego na płatników wyliczania w trakcie 2022 r. zaliczek również według zasad obowiązujących do końca 2021 r., czyli uchylenie tzw. mechanizmu rolowania zaliczek wdrożonego do systemu prawnego w drodze rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych – Dz. U. poz. 28. Mechanizm ten obecnie reguluje art. 53a ustawy PIT.
Zmiany w ustawie z 29 października 2021 r. tzw. Polski Ład (art. 8 projektu ustawy)
W ramach zmian podatkowych przewidzianych w ustawie z 29 października 2021 r. wprowadzono rozwiązanie polegające na obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ewidencji przychodów, ewidencji/wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (uproszczonych ewidencji podatkowych) w formie elektronicznej i przesyłania ich w takiej formie do urzędu skarbowego.
Projekt zmienia datę wejścia w życie regulacji dotyczących prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ewidencji podatkowych, a także obowiązku ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej do urzędu skarbowego.
Najwięksi podatnicy CIT, których przychody za poprzedni rok podatkowy przekroczą kwotę 50 mln euro, będą obowiązani prowadzić księgi rachunkowe przy użyciu programów komputerowych w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2023 r. i począwszy od tego roku podatkowego będą obowiązani do przesyłania tych ksiąg w formie ustrukturyzowanej.
W przypadku podmiotów, które są obowiązane przesyłać ewidencje, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy VAT, zgodnie z art. 109 ust. 3b tej ustawy, obowiązek taki będzie obowiązywał od 2025 r., natomiast pozostałych podmiotów obejmie od 2026 r.
Na gruncie przepisów o podatku PIT, podmioty będą prowadzić ewidencje podatkowe przy użyciu programów komputerowych i przesyłać te ewidencje w formie elektronicznej poczynając od roku 2025, z tym że obowiązek ten obejmie te podmioty, które są obowiązane przesyłać ewidencje, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy VAT, zgodnie z art. 109 ust. 3b tej ustawy. Pozostałe podmioty będą obowiązane przesłać po raz pierwszy ewidencje podatkowe od roku 2026.
Abolicja podatkowa
Od 1 stycznia 2022 r. weszły w życie przepisy o tzw. „abolicji podatkowej”. Przepisy te przewidują możliwość opodatkowania przejściowym ryczałtem od dochodów, dochodów, które podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym, lecz nie zostały przez podatnika lub przez płatnika zadeklarowane w całości lub w części do opodatkowania tym podatkiem. Zgodnie z treścią wprowadzonych przepisów stawka przejściowego ryczałtu od dochodów ustalona została na poziomie 8% podstawy opodatkowania, a więc generalnie na poziomie niższym, niż stawka podatku dochodowego obowiązująca podatników podatku CIT i podatników podatku PIT.
W związku z treścią tych przepisów Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej skierował do Trybunału Konstytucyjnego, w trybie kontroli następczej, wniosek o zbadanie ich zgodności z Konstytucją RP.
Projekt ustawy proponuje uchylenie tych przepisów.
Zmiana w zakresie katalogu rodzajów działalności gospodarczej, które podlegają składce zdrowotnej
Projekt ustawy dodaje nowe rodzaje działalności gospodarczej, które będą stanowiły tytuł do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym. Działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowo–akcyjnej przez komplementariusza oraz działalność gospodarcza prowadzona w formie prostej spółki akcyjnej przez akcjonariusza wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług oraz wykonywanie działalności twórczej lub artystycznej przez osoby, o których mowa w art. 81 ust. 2za.
Oprócz tego komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej będą musieli zacząć płacić składki na ZUS (zmiana w art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Z projektu wynika, że ten zapis ma wejść w życie od 1 stycznia 2023 r.
Projekt ustawy przewiduje również szereg zmian doprecyzowujących / porządkujących w zakresie ustawy o świadczeniach zdrowotnych, jest to m.in.:
- obowiązek opłacania składki zdrowotnej przez prokurentów (wymienienie ich wprost w przepisach);
- obniżenie podstawy wymiaru składki zdrowotnej dla osób współpracujących z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą;
- doprecyzowanie zasad opłacania składki zdrowotnej przez twórców i artystów.
Podsumowanie
Proponowane zmiany w przepisach podatkowych należy ocenić jako próbę wyciągnięcia wniosków przez ustawodawcę z nie do końca udanej reformy podatkowej (związanej z uchwaleniem tzw. Polskiego Ładu). Zgodnie z zapowiedziami rządu procedowane zmiany mają być dla podatników neutralne bądź korzystne.
Tym niemniej na ostateczny kształt przepisów należy jeszcze poczekać, gdyż obecnie projektowana ustawa jest dopiero na etapie konsultacji społecznych (zgodnie z informacjami ze strony Ministerstwa Finansów potrwają one do 2 kwietnia 2022 r.). Planowane wejście w życie przepisów to 1 lipca 2022 r.
Pliki do pobrania
Szybki kontakt
PKF News
Aktualności, alerty i wydarzenia - przydatne informacje z ostatniej chwili.
Wypełnienie pola oznacza wyrażenie zgody na otrzymywanie komunikacji marketingowej. Administratorem danych jest PKF Consult Sp. z o.o. Sp. k. ... więcej
Dziękujemy za zaufanie! Twój adres został zapisany w naszej bazie danych.
